طرح تأسیس دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی، به عنوان یکی از واحدهای آموزشی دانشگاه شیراز، از سوی زندهیاد استاد دکتر اصغر رضویه به وزارت علوم ارائه شد که در سال ۱۳۵۳ با کلیات و اصول این طرح موافقت شد و خود ایشان مأمور پیگیری و راهاندازی آن با نام دانشکده علوم تربیتی شدند. سرانجام، دانشکده علوم تربیتی در سال 1356، اقدام به پذیرش 30 دانشجو در هر کدام از 7 رشتۀ تحصیلی آموزش ادبیات فارسی، آموزش ادبیات انگلیسی، آموزش علوم اجتماعی، آموزش فیزیک، آموزش شیمی، آموزش زیستشناسی و آموزش ریاضی و ۴۰ دانشجو در رشتۀ علوم تربیتی اقدام کرد. همان گونه که از نام این رشتهها بر میآید تربیت نیروی متخصص برای آموزش درحوزههای گوناگون علوم در دستور کار و رسالت اصلی این دانشکده بوده است.
همچنین رشتۀروانشناسی تربیتی که تا پیش از سال ۱۳۵۶، زیر مجموعۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم بود، به دانشکدۀ علوم تربیتی انتقال یافت و همۀ دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشتۀ روانشناسی تربیتی در دانشکده علوم تربیتی به تحصیل خود ادامه دادند. این روند تا زمان وقوع انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۵۹ ادامه یافت.
با بازگشایی دانشگاهها پس از انقلاب فرهنگی دانشکدۀ علوم تربیتی که تا پیش از آن به صورت رشتهای فعالیت میکرد، تغییر ساختار داد و به چهاربخش (گروه) شامل آموزش کودکان استثنایی، مدیریت و برنامهریزی آموزشی، مبانی تعلیم و تربیت و روانشناسی تربیتی تقسیم شد.
در سال ۱۳۶۵، بخش تربیت بدنی نیز به این دانشکده افزوده شد. در سال 1374 بخش روانشناسی بالینی از دانشکده علوم انسانی جدا و به این دانشکده اضافه شد و در نهایت در سال ۱۳۸۴، به دنبال تفکیک دانشکدۀ علوم انسانی به دانشکدههای ادبیات و علوم انسانی، اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، بخش کتابداری سابق (علم اطلاعات و دانششناسی کنونی) به دانشکدۀ علوم تربیتی ملحق شد. در حال حاضر، دانشکده با ۷ بخش روانشناسی تربیتی، تربیت بدنی و علوم ورزشی، روانشناسی بالینی، مبانی تعلیم و تربیت و آموزش پیش دبستانی و دبستانی، مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، علم اطلاعات و دانش شناسی و روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی در گرایشهای گوناگون در دورههای تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری مشغول به فعالیت است.
جدول الف: بخشها و دورههای تحصیلی مربوطه
نام بخش | دوره کارشناسی | دوره کارشناسی ارشد | دوره دکتری |
مبانی تعلیم و تربیت | آموزش دبستان و پیشدبستان | تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت | تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت |
روانشناسی تربیتی | ------- | روانشناسی تربیتی | روانشناسی تربیتی |
تربیت بدنی | تربیت بدنی | رفتار حرکتی در دو گرایش یادگیری و کنترل حرکتی و رشد حرکتی | فیزیولوژی ورزشی |
روانشناسی بالینی | روانشناسی بالینی | روانشناسی بالینی | روانشناسی بالینی |
مدیریت آموزشی | علوم تربیتی ـ مدیریت آموزشی | مدیریت آموزشی | برنامهریزی درسی |
علم اطلاعات و دانششناسی | علم اطلاعات و دانششناسی | علم اطلاعات و دانششناسی | علم اطلاعات و دانششناسی |
روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی | روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی | روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی | روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی |
راهاندازی اولین دورۀ کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی و در واقع تأسیس نخستین بخش مستقل و تخصص روانشناسی تربیتی در ایران با همت زندهیاد دکتر رضویه را میتوان از جمله افتخارات این دانشکده عنوان کرد. علاوه بر آن، با پیگیریهای آن روانشاد بود که اولین دوره دکترای روانشناسی تربیتی در ایران به سال ۱۳۷۶ در دانشکده، فعالیت خود را آغاز کرد. همزمان با آن، و به واسطۀ حضور و همت زندهیاد دکتر سید علیاکبر حسینی نیز، دورۀ دکترای تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت (با گرایش تعلیم و تربیت اسلامی) با پذیرش اولین گروه دانشجویان، فعالیت خود را در دانشکده آغاز کرد.
از برنامههای در دست اقدام دانشکده، میتوان به پیگیری و برنامهریزی برای راهاندازی دورۀ دکترای تخصصی روانشناسی بالینی، دورۀ دکترای روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دورۀ دکترای روانشناسی ورزشی، دورۀ دکترای علمسنجی، دورۀ کارشناسی ارشد روانشناسی سلامت، دوره کارشناسی ارشد روانشناسی دین، و دورۀ کارشناسی ارشد روانشناسی خانواده اشاره کرد. از این میان، دورههای دکترای روانشناسی بالینی و دکترای روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی به تصویب نهایی رسیدهاند و به زودی اولین گروه از دانشجویان در این دورهها، تحصیل خود را آغاز خواهند کرد. همچنین دورۀ کارشناسی ارشد روانشناسی خانواده مراحل پابانی تصویب را میگذراند. در ادامه اسامی رؤسای دانشکده از بدو تأسیس تاکنون در جدول ب ارائه میشود.
جدول ب: رؤسای دانشکده از بدو تأسیس
نام و نام خانوادگی | تخصص | شروع | پایان | |
مرحوم دکتر اصغر رضویه | روانشناسی تربیتی | 1353 | 1357 | |
مرحوم دکتر اکبر مسعودی | مدیریت آموزشی | 1357 | 1362 | |
دکتر محمد خیّر | روانشناسی تربیتی | 1362 | 1370 | |
دکتر محمد مزیدی | مبانی تعلیم و تربیت | 1370 | 1376 | |
مرحوم دکتر محسن خادمی | مدیریت آموزشی | 1376 | 1379 | |
دکتر محمد خیّر | روانشناسی تربیتی | 1379 | 1384 | |
مرحوم دکتر محسن خادمی | مدیریت آموزشی | 1384 | 1386 | |
دکتر رحمت الله مرزوقی | برنامهریزی درسی | 1386 | 1388 | |
دکتر فریده یوسفی | روانشناسی تربیتی | 1388 | 1392 | |
دکتر فرهاد خرمایی | روانشناسی تربیتی | 1392 | 1392 | |
دکتر مسعود حسینچاری | روانشناسی تربیتی | 1392 | 1393 | |
دکتر بابک شمشیری | مبانی تعلیم و تربیت | اسفندماه 1393 | 1397 | |
دکتر مسعود حسینچاری | روانشناسی تربیتی | 1397 | 1399 | |
دکتر نوراله محمدی | روانشناسی | 1399 | تا کنون |